یاقوت به گونهٔ کانی کوراندوم تعلق دارد. این سنگ آبی‌رنگ است اما می‌تواند در طیف سبزآبی تا بنفش‌آبی دیده شود. نام یاقوت می‌تواند برای سایر گونه‌های کوراندوم که قرمز نیستند و در ردهٔ یاقوت سرخ قرار نمی‌گیرند نیز به کار برده می‌شود.

در کنار یاقوت و یاقوت سرخ، خانوادهٔ کوراندوم شامل سنگ‌های دیگری‌ست که «یاقوت اشرافی» خوانده می‌شوند. این سنگ‌ها در رنگ‌های بنفش، سبز، زرد، نارنجی، صورتی، ارغوانی و رنگ‌های میانی یافت می‌شوند. همچنین یاقوت‌های دیگری نیز هستند که نیمه‌رنگی بوده و ترکیبی از رنگ‌های گوناگون را نمایش می‌دهند. برخی از این سنگ‌ها پدیده‌ای را به نمایش می‌گذارند که تغییر رنگ نام دارد، به این ترتیب که در زیر نور مهتابی به رنگ آبی و در زیر نور آفتابی به رنگ بنفش تبدیل می‌شوند. یاقوت‌ها می‌توانند حتی به رنگ‌های خاکستری، سیاه یا قهوه‌ای نیز باشند.

یاقوت‌های اشرافی به طور معمول نسبت به نوع آبی این سنگ کم‌تر در دسترس هستند و برخی رنگ‌های آن‌ها نیز بسیار کم‌یابند، به ویژه در سنگ‌های بسیار ریز و بسیار درشت. با این حال، یاقوت‌های اشرافی، رنگین‌کمانی از گزینه‌ها را نه تنها برای کسانی که برای روابط عاشقانه و عاطفی به دنبال این سنگ هستند، بلکه برای کسانی که به دنبال سنگ‌های نامعمول می‌گردند نیز فراهم می‌کنند.

کانی کوراندوم، ترکیبی از آلومینیوم و اکسیژن است و برای تشکیل، به محیطی خالی از سیلیکون نیاز دارد. در حالی که عنصر سیلیکون بسیار متداول است، اما ساختن کوراندوم طبیعی، تا اندازه‌ای نامتداول است. در پاک‌ترین حالت، به واقع کوراندوم بی‌رنگ است. یاقوت‌های بی‌رنگ در ابتدا به برلیان بدلی مشهور بودند و در سال‌های اخیر به عنوان سنگ‌های قیمتی اهمیت یافتند.

اما کوراندوم بی‌رنگ کم‌یاب است. بیش‌تر کوراندوم‌ها حاوی ریزعنصر‌های رنگین هستند. هنگامی که ریزعنصرها آهن و تیتانیوم باشند، کوراندوم یاقوت کبود است. فقط درصد کمی از آهن و تیتانیوم می‌تواند رنگ را پدید آورد و کوراندومی که حاوی مقدار بیش‌تری آهن باشد، آبی تیره‌تری را سبب می‌گردد. کرومیوم می‌تواند باعث پدید آمدن رنگ سرخ در یاقوت سرخ و رنگ صورتی در یاقوت صورتی شود.

در دههٔ ۹۰ میلادی، اکتشافات در شرق آفریقا و ماداگاسکار، به شناخت گسترده‌ای از یاقوت‌های اشرافی انجامید. منابع تازه از معادن قدیمی مانند سری‌لانکا و ماداگاسکار تولید را تکمیل کرده و میزان دسترسی به یاقوت‌های زرد، نارنجی، صورتی و بنفش‌رنگ را افزایش داد.

این رنگ‌ها به طراحان جواهری که به دنبال گذر از رنگ‌های سنتی قرمز، آبی و سبز بودند، انگیزه بخشید. اکنون طراحان معاصر، یاقوت‌های اشرافی را در شکل سرویس‌های رنگین‌کمانی چشم‌نواز و خیره‌کننده، می‌آرایند.

کوراندوم می‌تواند پدیده‌ای به نام ستاره‌گون یا اثر ستاره‌ای را نشان دهد. این پدید معمولاً به صورت شش-پرتو با الگوی ستاره‌ای بر روی سطح خمیدهٔ یک سنگ کوژتراش (دامله) نمایان شود. اثر ستاره‌ای در می‌تواند در یاقوت سرخ یا هر رنگ دیگر یاقوت دیده شود و از بازتاب نور سفید برخاسته از لبه‌های سوزن‌مانند کوچک و بی‌شمار سنگ تشکیل می‌شود.

در کنار یاقوت اشرافی و کوراندوم ستاره‌ای، گوناگونی جالب دیگری وجود دارد: یاقوت تغییر رنگ ‌دهنده. این سنگ‌های شگفت‌انگیز در نورهای گوناگون، رنگ خود را تغییر می‌دهند. وجود این سنگ‌ها، بُعد ویژه‌ای را به سنگ‌های جذاب خانوادهٔ کوراندوم می‌افزاید.

هر دو یاقوت اشرافی و کبود از گسترهٔ منابع خارجی از جمله ماداگاسکار، تانزانیا، سری‌لانکا، میانمار و استرالیا می‌آیند.

بر اساس سنت‌ها، یاقوت نماد اصالت، حقیقت، صمیمیت و وفاداری‌ست. این سنگ قیمتی، قرن‌ها زیبایی‌بخش ردای اعضای سلطنتی و کشیشان بود. رنگ خارق‌العادهٔ یاقوت از دیگر سنگ‌های قیمتی آبی - از توپاز تا تانزانایت – بر اساس سنجش‌ها، ایده‌آل‌تر است.

برای قرن‌ها، یاقوت همراه سلطنت و روابط عاشقانه بوده است. در سال ۱۹۸۱، هنگامی که شاهزادهٔ بریتانیا، چارلز، حلقهٔ نامزدی یاقوت کبود به بانو دایانا اسپنسر اهدا کرد، این همراهی مستحکم‌تر شد. تا سال ۱۹۹۷ و زمان مرگ بانو دایانا که به «شاهدخت دی» مشهور بود، او جهان را شیفته و مجذوب خود کرد. حلقهٔ یاقوت کبود پرنسس دایانا، رویدادهای امروزین را به تاریخ و افسانه‌ها پیوند داد.

در یونان و روم باستان، شاهان و ملکه‌ها معتقد بودند که یاقوت کبود از مالک خود در برابر چشم‌زخم و آسیب، محافظت می‌کند. در طول قرون وسطی، کشیشان برای نمادین ساختن بهشت، از یاقوت کبود استفاده می‌کردند و افراد معمولی بر این خیال بودند که این سنگ قیمتی نعمت‌های بهشتی را برمی‌انگیزد. در زمانه‌ها و مکان‌های دیگر، مردم بر این باور بودند که یاقوت‌ها نیروی محافظت از پاکدامنی، مصالحه میان دشمنان، تأثیر بر ارواح و آشکار ساختن اسرار وحی را دارند.

در فرهنگ عامه، تاریخ، هنر و ذهن مصرف‌کنندگان، یاقوت همیشه در همراهی رنگ آبی بوده است. نام یاقوت (Sapphire) از واژهٔ یونانی سافیروس (Sappheiros) گرفته شده است که احتمالاً به سنگ لاجورد (لاپیس لازولی) اشاره دارد. بیش‌تر خریداران جواهر بر این باورند که یاقوت‌ها همه آبی هستند و هنگامی که جواهرشناسان از واژهٔ «یاقوت» به تنهایی استفاده می‌کنند، آن‌ها به صورت طبیعی آن را «یاقوت کبود» معنا می‌کنند.

یک یاقوت خاص صورتی-نارنجی‌رنگ وجود دارد که آن را پادپارادشا می‌نامند که در زبان سیلانی، زبانی که در سی‌لانکا به آن سخن می‌گویند، به معنای «گل نیلوفر» است. سنگ‌های سری‌لانکا تنها سنگ‌هایی هستند که از ابتدا با این نام تجاری شناخته می‌شدند. گفته نشده است که در طول تاریخ چه تعداد پادپارادشا از سنگ‌ریزه‌های رودهای سی‌لانکا به دست آمده‌اند. مردم سری‌لانکا به این رنگ که به صورت سنتی با کشور آن‌ها پیوند دارد، علاقهٔ ویژه‌ای دارند.

رنگ ایده‌آل آبی، رنگ یاقوت‌های به شدت اشباع و مخملین کم‌یاب کشمیر است.

مشهورترین حلقه‌های نامزدی جهان، حلقه‌های یاقوت کیت میدلتون و پرنسس دایانا هستند.